مهارت‌های رفتاری و تبلیغی در منبر

سيّدحسام سيّدحسيني قهه مهر 16, 1395 0۰131

مهارت‌های رفتاری و تبلیغی در منبر

اَلسَّلامُ عَلَى الْحُسَیْنِ وَ عَلى عَلِىِّ بْنِ الْحُسَیْنِ وَ عَلى اَوْلادِ الْحُسَیْنِ عَلى اَصْحابِ الْحُسَیْنِ

توجه ویژه تئوری نظام هدفمند به مهارت‌های رفتاری و تبلیغی در منبر

به روز بودن دانش و علوم یکی از ویژگی های مهم در قرآن و عترت است؛که می توانیم بر آن دست یابیم.

الحمدلله رب العالمین تئوری نظام هدفمند می تواند فضا و شرایط گوناگون را تحت تاثیر راه کارهای استنباطی و اثباتی با پیروی از قرآن و عترت قرار دهد. و دارای راه کارهای حل مسأله در جامعه شناختی است.

تئوری نظام هدفمند دارای محتوا و ماهیتی است که اندیشمندان را به مطالعات تطبیقی دعوت می کند. مختصرا می توان درباره تئوری نظام هدفمند این گونه توضیح داده شود که تئوری نظام هدفمند شاخه‌هاى متعدد علم حقوق و سایر علوم را در ابعاد گوناگون مبتنی و مطابق با دستورات الهی یعنی همان آموزه های قرآن و عترت تنظیم می کند، تا تمامی ارزشهای الهی را برای حفظ قدر و منزلت انسان فراهم و محقق نماید؛ اجتهاد یا به عبارتی سعی و اهتمامی مبتنی براصول ومنابع فقهی وشناخت موضوعات ومسائل روزاست که معطوف به راهکارهای ضروری وعملی است این امرازرهگذرتحقیقات علمی ومستندات محکم دینی محقق خواهد بود در تئوری نظام هدفمند جایگاه و شخصیت انسان به کرامت و حفظ قدر و منزلت انسان بیان، تعریف و توصیه شده و همه امکانات را با توازن و انطباق بر دستورات الهی بسیج نموده تا قدر و منزلت والای انسان را به منصه ظهور رساند. مهمترین شاخص این تئوری اهمیت دادن به شناخت استعدادهادربخشهای وقلمروهای مختلف زندگی است.

تزکیه و تهذیب نفس در قرآن:

از جمله مباحث مهمی که بسیار مورد تأکید قرآن قرار گرفته است، تزکیه و تهذیب نفس می‌باشد. از دیدگاه قرآن، نفس انسانی در ابتدا مانند لوحی سفید و خالی است که هم قابلیت تزکیه و دریافت کمالات و هم قابلیت آلوده گشتن به تیرگی‌ها را دارد که هر دو با اختیار و انتخاب خود انسان صورت می‌گیرد.

در اهمیت تزکیه نفس، همین بس که قرآن پس از یازده مرتبه قسم در سوره شمس، تزکیه نفس را تنها عامل رستگاری و وصول به سعادت فردی معرفی می‌نماید و فساد اخلاقی را منشأ بدبختی و مایه زیان می‌شناسد[۱] و از همین جهت است که خداوند بواسطه رحمتش، انبیاء(ع) را مبعوث فرموده تا مردم را از اعمال بد و عواقب سوء آن آگاه کنند.[۲]

سعی و اهتمام تربیت یافتگان مکتب متعالی شیعه برای رشد، تکامل، سعادت و خوش‌بختی انسان‌ها

‏‏تزکیه و تهذیب نفس در اسلام، سرآمد و بنیان همۀ مفاهیم اخلاقی دیگر است؛ زیرا ‏‎ ‎‏رشد، تکامل، سعادت و خوش‌بختی انسان‌ها در دنیا و آخرت را در پی‌ دارد. ‏

‏‏فلسفۀ فرستادن انبیا و ائمۀ معصومین(علیهم السلام) تعلیم دادن راه و روش تزکیه و تهذیب نفس ‏‎ ‎‏به بشریت بوده و به همین جهت پیامبر گرامی اسلام(صلی الله علیه و آله و سلم) در زمان حیات خویش شب ‏‎ ‎‏و روز می‌کوشید تا انسان‌ها را از راه تعلیم و تزکیۀ نفس به کمال و سعادت برساند و ‏‎ ‎‏بعد از پیامبر، ائمۀ معصومین(علیهم السلام) تلاش و کوشش می‌کردند تا جامعۀ بشریت را از ‏‎ ‎‏گرفتاری‌های نفسانی برهانند و به حقیقت، پویایی و کمال برسانند و این سنتی است که ‏‎ ‎‏علمای مهذب و جلیل‌القدر، مسئولیت آن را پس از ائمه(علیهم السلام) به عهده گرفته‌اند.‏

خودسازی از دیدگاه امام خمینی(ره)

در حقیقت، امام خمینی(ره) و تمام عالمان بزرگ که به درجات رفیع علمی و عرفانی رسیده اند، همگی خودسازی را سرلوحه کارهای خود قرار داده بودند. از این جمله امام(ره) که می فرمایند: (مربی مردم باید خودش منزه باشد، مهذب باشد)، [۳] می توان دریافت که ایشان تا چه حد به خودسازی، آن هم برای کسانی که می خواهند عده ای دیگر را تربیت کنند، اهمیت می داد. از دیدگاه حضرت امام(ره) رسیدن به کمال میسر نیست مگر با خودسازی و تهذیب نفس، چرا که کمال یابی و رسیدن بر درجات قرب الی الله فقط یک راه دارد و آن تهذیب نفس است و هرکسی بیش تر در این امر همت کند، نزد خداوند گرامی تر و مقرب تر است.

نکته ها و توصیه های تئوری نظام هدفمند درحوزه تعلیم و تربیت

مختصری از آنچه که والدین روزمره با آنها در ارتباطات هستند و سطح آگاهی آنها از آن طریق تأمین می شود و مورد توجه فرزندان نیز قرار می گیرد و در ارتباطات روزمره نقشی در تعلیم و تربیت دارند را ذکر می کنم.

ـ یکی از ارتباطاتی که قبل و پس از تولد نوزاد با والدین برقرار می شود بهداشت مادر و نوزاد است، در اینجا می توان نکات تربیتی را که در تعلیم و تربیت دوران قبل از رسیدن به سن مدرسه رفتن مهم است را یادآوری نمود (نقش وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی)؛

ـ رادیو و تلویزیون نیز یکی از وسایل ارتباطی است که روزمره در اکثر اماکن (به عبارتی در تمام اماکن مسکونی و تجاری) هر چند که در وسایل ایاب و ذهاب عمومی و خصوصی (سواری، اتوبوسهای درون شهری و برون شهری و…) قابل مطالعه است موجود است، که خود ابزار و وسیله ارتباطی تمام وقت در دسترس عام و خاص قرار دارد، در این خصوص نیز می توان با تهیه برنامه های گوناگون در جهت تعلیم و تربیت، گامی بلند برداشت (نقش برنامه های مستند، سینمایی و… در صدا و سیما)؛

ـ از همه مهمتر ارتباط متقابلی است که در مساجد، پایگاهها، مؤسسات، مجالس، هیآت و دیگر محافل به وضوح مشاهده می گردد و آگاه بودن از این نقش ارتباطات در تعلیم و تربیت؛

ـ روزنامه (هفتگی، کثیرالانتشار و…)، مجله (هفتگی، ماهانه، فصلنامه و…) کتابخانه، نوارخانه و… چگونه می توانند در تعلیم و تربیت هدفمند باشند؛

ـ بررسی و چگونگی نقش اماکن رفاهی، تفریحی، ورزشی و… در تعلیم و تربیت؛

ـ برنامه های مختلفی که در سازمانها، نهادها، شرکتها، کارخانجات و اتحادیه های مشاغل برگزار می شود، چه نقشی در تعلیم و تربیت دارند؛

ـ شیوه بیان مطالب را آسان بگیریم، چرا که هر شخصی بر اساس این که من می گویم، تو می گویی، او می گوید و این گونه گفته می شود، می تواند مطالب را بیان نماید و قالب آن را بر معیارها و کمالات انسانی تعبیر نماییم (نقش ارتباط کلام در تعلیم و تربیت).

(ملتی در عرصه های مختلف موفق است که تمام سیاستهای اقتصادی، اجتماعی و… خود را بر مبنای تعلیم و تربیت در نیل به کمالات انسانی قرار دهد).

پی نوشت ها:

[۱]. شمس/ ۹-۱۰٫

[۲]. جمعه/ ۲٫

[۳]صحیفه نور ، ج۷، ص.۱۸۶

منابع:

پایگاه اطلاع رسانی حوزه نت

پژوهشکده باقرالعلوم علیه السّلام

موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (س)

نظام هدفمند

روابط عمومی فروشگاه اینترنتی با زنده رود

فرم دعوت به همکاری