راه حل احیای زاینده رود
راه حل احیای زاینده رود – چند بعدنگری به دانش زمین شناسی و اقلیم شناسی در پیشگیری از بحران های طبیعی و برقراری عدالت اقتصادی و امنیت غذایی
اینجا ایران است.
طرح مرمت و احیای زاینده رود
بهترین روش برای احیای رودخانه زاینده رود – بازنگری بر تاریخچه زاینده رود و تجدید نظر بر مسائل غیرکارشناسی وارده برا این حوضه باید داشت و به بهسازی و درمان یا مرمت و احیای طبیعت اقلیمی زاینده رود از سرچشمه تا مرداب اقدام نمود.
سیدحسام سیدحسینی‌قهه
راه حل احیای زاینده رود – چند بعدنگری به دانش زمین شناسی و اقلیم شناسی در پیشگیری از بحران های طبیعی و برقراری عدالت اقتصادی و امنیت غذایی
زاینده‌رود ۱۱۸اُمین اثر طبیعی است که توسط سازمان میراث فرهنگی در ۲۰ بهمن ۱۳۸۹ در فهرست میراث طبیعی ایران قرار گرفت.
تنظیم شرایط اقلیمی – تعادل و توازن اطلاعاتی– ارتقاءکمیت و کیفیت آموزش و پرورش(حوزه و دانشگاه) برای بهره مندی از رحمت و نعمت های الهی
امام علی (ع) فرمودند:
أَبلَغُ ماتَستَدِرُّ بِهِ الرَّحمَهَ أَن تُضمِرَ لِجَمیعِ النّاسِ الرَّحمَهَ
مؤثّرترین وسیله جلب رحمت خدا این است که خیرخواه همه مردم باشی.
(غررالحکم، ح ۳۳۵۳)
دانش طبقه بندی ﻗﻠﻤﺮو و ﻓﻀﺎی ﺟﻐﺮاﻓﯿﺎﯾﯽ اﯾﺮان از جنبه اقلیمی و زمین شناسی
معماری اقلیمی را بر اساس عناصر آفتاب، دمای هوا، رطوبت، باد و بارندگی تعریف می‌کنند؛ این عناصر را که با نام عناصر اقلیمی یا کلایمت در معماری می‌شناسیم را میتوان در ارتباط با سطح آسایش در زندگی انسان مورد تحلیل قرار داد.
زمین شناسی و اقلیم شناسی ازمنظر حضرت علی علیه السلام
ستایش مخصوص خدایی است که کوهها را بعد از حرکت آب مهار کرد و پس از اینکه اطراف زمین تر بود آنها را خشک نمود و زمین را گهواره مردم قرار داد. زمین را به صورت فرشی بر روی دریای عمیق و متوقف گسترانید. زمین استوار است اما بادهای شدید آنرا مضطرب میکند و بارانهای سخت آنرا متزلزل میسازد. [۱]
“در این تغییرها پندی است برای کسیکه از خدا بترسد”[۲]
حفظ و صیانت از اراضی کشاورزی لازمه تولید پایدار و امنیت غذایی جامعه ایرانی و سایر ملل جهان
بر اساس آمار فائو، کل زمین‌های جهان ۹۶ر۱۳ میلیارد هکتار است که از این مقدار حدود ۴ میلیارد هکتار (۲۹ درصد) جنگل است ، ۹ر۴ میلیارد هکتار (۳۵ درصد) زمین کشاورزی است و بقیه زمین‌هایی هستند که نه در چارچوب تعریف جنگل می‌گنجند و نه در چارچوب تعریف زمین کشاورزی؛ مانند زمین‌های باتلاقی، کویری و … همچنین نزدیک به ۴ر۱ میلیارد هکتار زمین کشت شده برای محصولات موقت (سالانه) در سال ۲۰۱۱ وجود داشت و ۱۵۴ میلیون هکتار هم به محصولات دائمی تخصیص یافته بود. در سال ۲۰۱۱ در حدود ۳۱۸ میلیون هکتار زمین تجهیز شده برای کشت آبی وجود داشت. زمین‌های کشت شده در سال ۲۰۱۱ معادل ۷ر۱۰ درصد از کل زمین‌های دنیا بود و ۸ر۲۲ درصد زمین‌های کشت شده در سال ۲۰۱۱ جزو زمین‌های کشت آبی بود.
وضعیت خاک کشور ایران
از وسعت ۱۶۵ میلیون هکتاری کشور، ۱ / ۸۹ میلیون هکتار فاقد خاک است و تنها ایران ۹/ ۷۵ میلیون هکتار خاک دارد که از این میزان هم فقط ۵ / ۱۸ میلیون هکتار برای کشت مورد استفاده قرار می گیرد. از این میزان هم فقط ۸ میلیون هکتار اراضی آبی است که فقط ۲ / ۱ از این میزان بدون محدودیت است یعنی خاک آن کاملاً مناسب برای کشت است و ۸/ ۶ میلیون هکتار باقی مانده دارای محدودیت هایی مانند شوری و سنگ ریزه است.
اقتصاد، حقوق و مدیریت بهره مندی از رحمت و نعمت های الهی(سخاوت طبیعت) ازمنظر امام سجاد(ع)
دعای نوزدهم صحیفه سجادیه(امام سجاد(ع) برای طلب باران و رفع خشکسالی این دعا را می‌خواند):
- بارخدایا، ما را به باران سیراب ساز، و رحمتت را بر ما بگستران به باران بسیار از ابری که برای رویانیدن گیاه شگفت‌انگیز در همه آفاق روان گشته،
- و بر بندگان خود با به بار آمدن میوه منّت گذار، و سرزمین‌های مرده را با شکفتن شکوفه‌ها زنده کن، و فرشتگان بزرگوار خود را به بارانی سودمند گواه گیر، بارانی بسیار و انبوه، و پیوسته با برکات گسترده، بارانی تند و سریع و شتابان،
- تا هر چه مرده است به آن زنده نمایی، و آنچه از میان رفته به ما بازگردانی، و آنچه آمدنی است بیرون آوری و به سبب آن روزی‌ها را وسعت بخشی، ابری در هم فشرده، کامبخش و گوارا و فراگیرنده و خروشان که بارانش دائمِ ویران کننده، و برقش فریبنده (بدون باران) نباشد.
- بارخدایا ما را به بارانی فریادرس و برطرف کننده قحطی سیراب کن، بارانی رویاننده گیاه، سبز کننده – دشت و دَمَن، وسیع و پرمایه، که به سبب آن گیاه روئیده پژمرده را خرم کنی، و آن را برای گیاه شکسته مومیایی قرار دهی.
- بارخدایا بر ما بارانی فرست که به آن از تپه‌ها آب سرازیر گردانی، و چاه‌ها را لبریز کنی، و نهرها را روان سازی، و درختان را برویانی، و قیمت‌ها را در همه شهرها ارزان کنی، و چهارپایان را قوّت دهی و خلایق را زنده‌دل و نکوحال فرمایی، و روزی‌های پاکیزه را برای ما کامل گردانی، و کشت و زرع ما را برویانی، و پستان‌ها را پرشیر سازی، و نیرویی بر نیروی ما بیفزایی.
- بارخدایا سایه آن ابر را بر ما باد گرم و زهرآگین مساز، و سردی آن را بر ما شوم و ناخجسته منما، و باریدنش را بر ما باران عذاب قرار مده، و آبش را در کام ما تلخ و ناگوار مگردان.
- بارالها بر محمد و آلش درود فرست، و از برکات آسمان‌ها و زمین روزی ما ساز که تو بر هر چیز توانایی.
اهمیت احیاء آب زاینده رود برای بهره مندی از رحمت و نعمت های الهی
سلام زنده رود – همیشه تو را زنده و پویا ببینم
حوضه ی زاینده رود شامل منطقه ای است واقع در جنوب غربی حوضه ی داخلی ایران بین ¢۳۰/°۳۱ تا ¢۳۲/°۳۳ عرض شمالی و ¢۴۹/°۵۲ طول شرقی از نصف النهار گریمویچ و از دامنه شمال شرقی ارتفاعات زردکوه بختیاری، آخوره و هفت تنان در مرز لرستان تا شرق مرداب گاوخونی و نواحی غربی استان یزد. [۳]
نقش اقلیم سرچشمه زاینده رود در تنظیم شرایط اقلیمی جغرافیای زاینده رود
اقلیم ناحیه کوهستانی غربی به واسطه ارتفاع زیاد وجذب رطوبتی که همراه با بادهای اقیانوس اطلس و دریای مدیترانه به طرف شرق جریان دارد، سرد و مرطوب است. سرمای دی ماه دره‌های این منطقه به منهای ۲۸درجه سانتیگراد می رسد و حداکثر درجه گرمای تابستان آن ۳۵درجه در مرداد ماه است. تابستان حقیقی نیز در ناحیه کوهستانهای فشرده از دوماه تجاوز نمی کند. بدین معنی که ایستگاه هواشناسی کوهرنگ طی ۱۰ ماه از سال از اواسط شهریور تا اواخر خرداد وقوع یخبندان را در این ناحیه ثبت کرده است. آمار و ارقام موجود نشان می دهد که بارندگی در ناحیه غربی حوضه زاینده رود از آبان ماه آغاز می شود و به غیر از ۳ماه (تیر، مرداد، شهریور ) در کلیه ماههای سال ارقام مربوط به بارندگی در این ناحیه به طور متوسط ۱۲۵۷ میلیمتر است که به طورعمده ریزش برف سنگین و ماندنی به خصوص در ماههای زمستان یکی از عوامل بازدانده جنب و جوش زندگی به شمار می رود. یعنی از نیمه دوم آبان ماه با اولین ریزش برف سنگین سیمای منطقه تغییر کرده، ریزشهای متوالی در نیمه زمستان احتمال پوشش متوسط برف از ارتفاعات بلند و دامنه‌ها به طرف دره‌ها برده شود و دره‌ها را انباشته نماید. در چنین شرایطی انسان مجبور است از محدودۀ مسکن خود خارج نشده، حتی الامکان با کمک اسکی‌های سنتی در مسافت کوتاهی جابه جا شود. و نواحی مجاور آن تنها از طریق هوا و یا مخابرات رادیویی، تلفنی و وسایلی است(جادۀ شهرکرد- چهلگرد که اکثراً فقط نقاط مجاور آن می توانند در فصل زمستان از آن استفاده کنند لازم است مرتب برف روبی شود، زیرا مرتباً باد و بوران آن را انباشته از برف می کند).
سخاوت طبیعت جغرافیای رودخانۀ اصفهان و زاینده رود
اطلاق نام زاینده رود به این دلیل است که به علت سختی سطح زمین در بستر و حوالی بستر رودخانه(ازجنس شیست)، آبهای آبیاری شده مجددا بعد از نفوذ در زیر خاک اراضی، کم و بیش به زاینده رود باز می گردد. به عبارتی می توان گفت که بستر زاینده رود زهکش اراضی و مناطق اطراف آن است. لذا در هیچ موقع سال هرچند که تمامی آب رودخانه را به آبیاری اراضی بالا دست اختصاص دهند، در پایین دست آن خشکی کامل در بستر رود ایجاد نمی شود. [۷]
ارتفاع سرچشمۀ این رود از سطح دریا در محلی که از دل کوه بیرون می ریزد به ۲۴۸۰ متر می رسد. [۸]
مطالعه وبررسی عوامل اقلیمی درسال نشان میدهد که اقلیم ایران برگرفته شده ازشش عامل است که عبارتند از گرما ، نم و ابر ، بارش ، بادوغبار ، تابش وتندر
درحالت کلی هفت اقلیم کشوررادربرمی گیرد که شامل:
– نواحی دشتی وکویری
– ناحیه شرق دریای خزر
– ناحیه غرب دریای خزر
– ارتفاعات وکوهپایه ها
– سواحل غربی خلیج فارس
– سواحل شرقی خلیج فارس
– ناحیه دریاچه ارومیه
اما درمطالعات دقیق وجزئی تراقلیم ایران به پانزده ناحیه اقلیمی تقسیم میشود:
– ناحیه کرانه ای جنوبی: عمدتا در سواحل دریای عمان و بخش هائی از سواحل خلیج فارس را در بر میگیرد. بارزترین ویژگی اقلیمی این ناحیه به ترتیب اهمیت گرما،تابش و رطوبت است. بنابر این میتوان آنرا اقلیم گرم، پر آفتاب و رطوبی نامید.
– ناحیه پسکرانه ای خزری: بخش نسبتا زیادی از سواحل خزر از آستارا تا بندر ترکمن روی دامنه های شمالی البرز را در بر میگیرد. اقلیم این ناحیه بارشی رطوبی است.
– ناحیه ایران مرکزی: پهناورترین ناحیه آب و هوائی ایران است که نمامی ایران مرکزی و بخش کوچکی از شمال شرق ایران را میپوشاند. تابش و گرما ویژگی این قلمرو است.
– ناحیه آذری: کمربندی شمال‌غربی-جنوبشرقی که بخش بزرگی از آن در قلمرو آذربایجان جا میگیرد و اقلیمی رطوبی تندری دارد.
– ناحیه خوزی: دشت خوزستان قلمرو این ناحیه است و اقلیمی گرمائی، بارشی، تندری و باد وغباری دارد.
– ناحیه مغانی: شامل دشت مغان که این ناحیه اقلیمی رطوبی و بادی دارد.
– ناحیه زاگرس غربی: کمربندی شمال‌غربی-جنوبشرقی که از کردستان آغاز و به پسکرانه های خلیج فارس پایان میپذیرد. چهره غالب اقلیم در این ناحیه بارش و تندر است.
– ناحیه زاگرس شرقی: این ناحیه در شرق زاگرس به موازات ناحیه زاگرس غربی کشیده شده و از آذربایجان آغاز میشود. اقلیم این ناحیه بارشی،بادی و تابشی است.
– ناحیه کرانه ای خزری: ناحیه کوچکی که از تا کشیده شده ودر دل ناحیه پسکرانه ای خزری جا گرفته است. از اقلیمی بارشی و رطوبی برخوردار است.
– ناحیه پسکرانه ای جنوبی: کمربندی غربی-شرقی در پسکرانه های خلیج فارس و دریای عمان و در پاره ای نقاط تا کرانه های خلیج فارس هم گسترش دارد. این ناحیه دارای اقلیمی گرمائی، تابشی و بادی غباری است.
– ناحیه سیستانی بزرگ: ناحیه ای با کشیده گی شمالی – جنوبی در مرزهای شرقی ایران که از جنوب خراسان تا شمال بلوچستان کشیده شده است. اقلیم غالب آن بادی غباری است.
– ناحیه بلوچی: در گوشه جنوبشرقی در بلوچستان گسترش یافته وازاقلیمی تندری برخوردار است.
– ناحیه ماکوئی: در گوشه شمال‌غرب ایران ناحیه کوچکی جا گرفته است که اقلیمی تندری و رطوبی دارد.
– ناحیه سیستانی کوچک: ناحیه ای کوچک در دل ناحیه سیستانی بزرگ با همان شرایط آب و هوائی اما قویتر یعنی چهره ای کاملا بادی و غباری.
– ناحیه زاگرس بلند: ناحیه ای کوچک که دربرگیرنده زاگرس مرتفع است و اقلیمی بارشی و تابشی دارد.
باتوجه به نواحی اقلیمی ایران مشاهده می شود اقلیم استان اصفهان جزء پهناورترین ناحیه آب وهوایی کشورمیباشد که ویژکی های آن کویری ، تابش وگرما است.
وضعیت آب در کره زمین
مردم ما هر روز ۱۷۰۰ میلیارد لیتر آب مصرف می کنند. ۹۷% آبهای کره زمین درون اقیانوسها است و ۲% آن یخ زده است. ما آب مورد نیاز خود را از ۱% باقیمانده تهیه می‌کنیم که از یکی از دو منبع زیر بدست می آید: سطح زمین (رودخانه‌ها ، دریاچه‌ها و نهرها) و یا از آبهای زیرزمینی.
تقسیم بندی سفره‌های آب زیرزمینی
سفره‌های آزاد
در سفره‌های آزاد سطح ایستایی ، همان سطح فوقانی منطقه اشباع است. مقدار فشار در سطح ایستایی سفره‌های آزاد برابر فشار اتمسفر است. سطح ایستایی بسته به‌مقدار تغذیه یا تخلیه آن ، آزادانه نوسان میکند، زیرا لایه غیر قابل نفوذی در بالای ان قرار ندارد. حالت خاصی از سفره‌های آزاد «سفره‌های معلق» هستند. این سفره‌ها معمولا در داخل منطقه تهویه یا منطقه اشباع نشده خاک و در روی لایه‌های نفوذ ناپذیری که گسترش محدودی دارند، مثلا عدسیهای رسی ، تشکیل می‌شوند. از این سفره‌های مقدار کمی آب و آن هم بطور موقت میتوان بدست آورد.
سفره‌های تحت فشار
سفره‌های تحت فشار یا محصور یا آرتزین در محلی تشکیل میشود که آب زیرزمینی بوسیله لایه‌ای نسبتا نفوذناپذیر از بالا محدود شود و در نتیجه تحت فشاری بیش از اتمسفر است. علت آنکه در سفره‌های تحت فشار آب از محل خود بالاتر می‌آید آن است که محل تغذیه سفره ، یعنی منطقه‌ای که از طریق آن آب سفره تامین میشود، در ارتفاعی بالاتر از سطح فوقانی منطقه اشباع در محل حفر چاه قرار دارد.
آب چاه
آب چاه به آب حاصل از کندن گودال عمیق گفته میشود. آب چاه از مطهرات است. فتوای علامه حلی در نجس نشدن آب چاه با ملاقات اشیاء نجس، دیدگاه فقهی در این زمینه را تغییر داد.
مالکیت چاه و آب آن
مالکیت چاه و آب آن نیز در منابع فقهی مطرح شده است و بیشتر فقیهان معتقدند هرکس در زمین خود چاهی حفر کند، مالک آن میشود[۹] و احیای چاه به قصد مالک شدن در زمینی که صاحب ندارد آن را به مالکیت احیاکننده درمی آورد؛ ازاین رو، اگر حفر چاه بدون قصد تملک و تنها برای استفاده کردن از چاه در مدتی محدود، صورت گرفته باشد، ملکیت حاصل نمی‌شود و حفرکننده فقط در بهره‌برداری از آن، بر دیگران حق تقدم خواهد داشت.[۱۰]
چاه‌های عمومی از مشترکات‌اند و همه مردم در بهره‌برداری و استفاده از آنها برابرند و هرکس فقط مالک مقداری از آب آن میشود که برداشت کرده است.[۱۱] در کتاب‌های قواعد فقه، ذیل قاعده لاضرر، درباره صحیح بودن یا نبودن تطبیق این قاعده بر جواز استفاده دیگران از آب افزون بر نیاز مالک، بحث شده است.[۱۲] احکام خرید و فروش و اجاره چاه و آب آن، حفر چاه در زمین غصبی، اتلاف یا وارد شدن خسارت مالی یا جانی براثر وجود چاه یا حفر آن در راه عبور مردم، از دیگر مباحث مطرح شده در کتب فقهی است.[۱۳] در قوانین ایران، مقررات بهره‌برداری از چاه، در «قانون توزیع عادلانه آب» ذکر شده است.[۱۴]
نقش و تاثیر سدهای ایران و سایر کشورها بر شرایط و تغییرات آب و هوایی و منابع آبهای سطحی و زیرزمینی
ســـد چیست؟
سد و مفهوم آن را شاید بتوان در معنای خاص آن از ساختمانی که بخشی را از بخشی دیگر جدا می کند دانست که غالباً به مفهوم دیوار یا سازهای است که از حرکت آب (به صورت کلی یا جزیی) جلوگیری می کند تا آب ذخیره و یا انحراف یابد.
همچنین سد در تعریفی دیگر، دیواری محکم است که برای جلوگیری از حرکت آب رودخانه می سازند تا آب در پشت آن ذخیره گردد و پس از ذخیره شدن آب، برای کار‌های مختلف از آن استفاده شود.
سـد و سـازههای آبـی در ایـران باستـان
با این که ایرانیان اوّلین سدهای دنیا را نساخته اند، امّا کشور ایران از کشور‌های قدیمی سدساز در دنیا بشمار میرود.
تاریخ سدسازی در ایران، قدمتی بسیار طولانی دارد و هنوز هم می توان نشانههایی از سدهای قدیمی را یافت.
آثار بعضی از سدهای بجا مانده در ایران، تا ۲۰۰۰- ۳۰۰۰ سال عمر دارند.
رتبه سدسازی ایران در دنیا
ایران سومین کشور سدساز در دنیاست و چین و ترکیه در مقام‌های اول و دوم جهان قرار دارند.
بخشی از اطلاعات در دسترس از فهرست سدهای پایین دستی و بالادستی ایران
- سد استقلال در استان هرمزگان
- سد آبسرده (بروجرد – لرستان)
- سد آبشینه (همدان)
- سد آزاد (کردستان)
- سد آغ چای (چایپاره- آذربایجان غربی)
- سد آلج (جونقان- چهارمحال و بختیاری)
- سد آویدر (سیسنگان – مازندران)
- سد ارس (مرز ایران و جمهوری آذربایجان)
- سد استقلال (هرمزگان)
- سد اسجیل (چناران)
- سد اکباتان (همدان)
- سد قوسی ایزدخواست
- سد ایدوغموش (آذربایجان شرقی)
- سد البرز (سوادکوه (لفور)
- سدامارات (اهر _ارسباران)
- سد امین بلاغی (شکرم_گرمی الف)
- سد امند (آذربایجان شرقی)
- سد ارسباران
- سد ارداک (خراسان رضوی)
- سد اربطان- هریس (آذربایجان شرقی)
- سد الغدیر (ساوه)
- سد البرز (مازندران- سوادکوه -لفور)
- سد بالارود (اندیمشک)
- سد بار (نیشابور)
- سد بارزو (شیروان)
- سد باغرود (نیشابور)
- سد بافت (بافت – استان کرمان)
- سد بالاتل (قشم)
- سد بانه (بانه)
- سد بختیاری ([خرم‌آباد])
- سد برزک (کاشان – اصفهان)
- سَد بُز (بخش کوخرد هرمزگان)
- سد بزوشا (زنجان)
- سد بند امیر (مرودشت -فارس)
- بند میزان
- سد بست گز (بخش کوخرد هرمزگان)
- سد برون (فردوس)
- سد بلوک
- سد بندو (عسلویه – بوشهر)
- سد بوئین (زنجان)
- سد پاباز (نیشابور)
- سد پارس
- سد پارسیان (فارس)
- سد پانزده خرداد (دلیجان)
- سد پاگدار (خراسان رضوی)
- سد پارسا (سرایان فردوس)
- سد پاگدار ساردوئیه (کرمان)
- سد پاباز نیشابور (خراسان رضوی)
- سد پارام (آذربایجان شرقی)
- سد پارسل۱۱ (خوزستان)
- سد پاعلم (لرستان)
- سد پرسپانج (قزوین)
- سد پساوه (خراسان رضوی)
- سد پلرود (گیلان)
- سد پیران (کرمانشاه)
- سد پیشین (سیستان و بلوچستان-چابهار)
- سد تاجیار- سراب (آذربایجان شرقی)
- سد تاریک (گیلان)
- سد تبارک (قوچان)
- سد تهم (زنجان)
- سد تنکاب (فیروز آباد)
- سد تنگاب
- سد تنگوئیه (سیرجان)
- سد تالوار
- سد تنگ مُهر (شهرستان مهر استان فارس)
- سد جیرفت در استان کرمان
- سد جابر (بخش کوخرد هرمزگان)
- سد جاوید (بخش کوخرد هرمزگان)
- سد جگین (قشم)
- سد جیرفت
- سد جره رامهرمز
- سد چالی دره (مشهد)
- سد چشمه لنگان (اصفهان)
- سد چروم (کازرون)
- سد چم‌شیر (کهگیلویه و بویراحمد)
- سد چم گردلان (ایلام)
- سد چری (فاروج)
- سد چم آسمان (اصفهان)
- سد حسن ابدال (زنجان)
- سد حسنلو (نقده – آذربایجان غربی)
- سد حوضیان (الیگودرز – لرستان)
- خدا آفرین (بر روی ارس)
- سد خان آباد (الیگودرز) |سد خان‌آباد (الیگودرز)
- سد خرسان۳ (چهارمحال و بختیاری)
- سد خنجبین (مرکزی)
- سد خمیران (اصفهان -تیران)
- سد دوستی در استان خراسان رضوی
- سد دررود (نیشابور)
- سد درودزن
- سد درونگر (شهرستان درگز)
- سد دز (اندیمشک)
- سد دوستی (مرز ایران و ترکمنستان)
- سد دریک (سلماس)
- سد دهن قلعه (بردسکن)
- سد دولت‌آباد (چناران)
- سد درده (روستای درده فیروزکوه)
- سد داریان (روستای داریان پاوه)
- سد رئیس‌علی دلواری در استان بوشهر
- دریاچهٔ سد رزه
- سد رئیس‌علی دلواری (استان بوشهر)
- سد رزه (درمیان – خراسان جنوبی)
- سد رودبار الیگودرز (لرستان)
- سد رودبال (استان فارس – شهرستان داراب)
- سد زنوز (آذربایجان شرقی)
- سد زالکی (الیگودرز)
- سد زاوین کلات
- سد زاینده‌رود (چادگان – اصفهان)
- سد زاگرس (شهرستان گیلانغرب)
- سد زنگلانلو (شهرستان درگز)
- سد زیردان (شهرستان چابهار)
- سد زیویه (کامیاران کردستان)
- زرین گل، علی اباد کتول، گلستان
- سد ژاوه کردستان در جاده سنندج کامیاران
- سد سفیدرود در استان گیلان
- سد ساروق (تکاب استان آذربایجان غربی)
- سد سرابی (تویسرکان استان همدان)
- سد سدنه (گاوبندی هرمزگان)
- سد سفیدرود (استان گیلان)
- سد سیوند (استان فارس)
- سد سلیمانشاه
- سد سقزچی نمین اردبیل
- سد سبلان (مشگین‌شهر در استان اردبیل)
- سد سنگرد (سبزوار)
- سد سده (خواف)
- سد سلطانیه (نیشابور)
- سد سیمره در شهرستان دره‌شهر (استان ایلام)
- سد ستار خان در شهرستان اهر (آذربایجان شرقی)
- سد سبزکوه (چهار محال بختیاری)
- سد سورال (سنندج)
- سد سومبار (غلامان -خراسان شمالی)
- سد سیاه‌زاغ (کردستان-دیواندره)
- سد سنگ سیاه (دهگلان)
- سد سیاه‌بیشه
- سد فارسی (شهرستان قیروکارزین )
- سد شهید رجایی در استان مازندران
- سد شهید شاهچراغی (دامغان)
- سد شمو (بخش کوخرد هرمزگان)
- سد شهرچای (ارومیه، آذربایجان غربی)
- سد شهید رجایی (ساری، مازندران)
- سد شهید قنبری
- سد بوکان (بوکان، آذربایجان غربی)
- سد شهید مدنی (تبریز)
- سد شهید مدرس (کاشمر)
- سد شهید یعقوبی (تربت حیدریه)
- سد شیاده (بابل، مازندران)
- سد شیرین‌دره (بجنورد)
- سد شورک (شیروان)
- سد شهید کیانی (شهمیرزاد)
- سد شیخ حسن جوری فرومد (دهستان فرومد شهرستان میامی، استان سمنان)
- سد شویر خرمدره
- سد طالقان (تهران)
- سد طرق (مشهد)
- سد عباس‌آباد (ساخت دوره صفویه، واقع در شهرستان بهشهر)
- سد عبدالله گیو (نیشابور)
- سد علویان (مراغه)
- سد عمارت (بخش انگوت شهرستان گرمی ۱۵۰کیلومتری اردبیل)
- سد عمیدآباد (سلطانیه – زنجان)
- سد فاروب رمان (نیشابور)
- سد فریمان
- سد قشلاق (سنندج)
- سد قیصرق
- سد قدرونی (شهرستان راور)
- سد قیز قلعه سی (بر روی رودخانه ارس)
- سد کارون ۳ در استان خوزستان
- سد کارون ۴ در استان چهار محال و بختیاری
- سد کارون ۱ (شهید عباسپور)
- سد کارون ۲
- سد کارون ۳
- سد کارون ۴
- سد کارون ۵
- سد کلان (ملایر) سد کرخه (اندیمشک)
- سد امیرکبیر (کرج)
- سد کریت (طبس)
- سد کبار (قم)
- سد کزرج (آذربایجان شرقی)
- سد کاخک (گناباد)
- سد کارده (مشهد)
- سد کمایستان (سبزوار)
- سد کوثر (بهبهان- خوزستان)
- سد کوثر (شهمیرزاد-سمنان)
- سد کوهرنگ (چهارمحال بختیاری)
- سد کمال صالح (شازند – استان مرکزی)
- سد کینه ورس (ابهر- زنجان)
- سد کارون ۲ در واقع همان سد مسجد سلیمان است که قبل از نامگذاری به نام سد مسجد سلیمان به نام محل سد” گدار لندر”نامیده می‌شد سد کارون ۳ را به نام سد “ایذه ” نیز می‌شناسند
- سد گاوشان (کردستان)
- سد گتوند (خوزستان)
- سد گلابر (زنجان)
- سد گلورد (نکا – مازندران)
- سد گلول (شیروان – خراسان شمالی)
- سد گوهرکوه (خاش – سیستان و بلوچستان)
- سدگلرود (بروجرد)
- سد گلبلاغ (بیجار – کردستان)
- سد گلپایگان (گلپایگان – اصفهان)
- سد گاران (مریوان – کردستان)
- سد لتیان در استان تهران
- سد لار
- سد لتیان
- سد لوارک (تهران)
- سد لیرو (چهار محال بختیاری، منطقه سلیمانی)
- سد مروک دورود
- سد مارون
- سد ماملو «۳۰کیلومتری شرق تهران»
- سد مرغک (شهمیرزاد- سمنان)
- سد مروک (دورود- لرستان)
- سد ملاصدرا (اقلید – تنگ براق – فارس)
- سد مسجد سلیمان
- سد مهاباد
- سد میناب
- سد میجران مازندران- رامسر
- سد نمرود
- سد نوبهار (بجستان)
- سد نهب (تاکستان-قزوین-)
- سد نرگسی (استان فارس)
- سد نهند (آذربایجان شرقی)
- سد ملک کیان (آذربایجان شرقی)
- سد نسا (بم)
- سد نهرین (طبس)
- سد منجیل (منجیل-گیلان)
- سد وشمگیر (شمال آق قلعه- استان گلستان)
- سد هاله (لرستان-جنوب غربی کوهدشت-منطقه عبدولی)
- سد هندودر (مرکزی-شازند-منطقه سربند)
- سد یاسوج
تاثیر ارتفاع کم، متوسط، زیاد و سطح دریا(سطح آب) براقلیم
منظور از ارتفاع، همان ارتفاع از سطح دریا (دریای آزاد) می باشد.
- سطح دریا: صفر تا ۵۰۰ متر
- ارتفاع کم: ۵۰۰ تا ۲۰۰۰ متر
- ارتفاع متوسط: ۲۰۰۰ تا ۳۰۰۰ متر
- ارتفاع زیاد: ۳۰۰۰ تا ۴۰۰۰ متر
- ارتفاع فوق العاده زیاد: بالای ۴۰۰۰ متر
از ویژگی‌های ارتفاع از سطح دریا میتوان:
هر ۱۰۰۰ متر افزایش ارتفاع، ۶/۱ درجه کاهش دما
هر ۳۰۰ متر افزایش ارتفاع، اشعهٔ ماوراء بنفش خورشید، ۴٪ افزایش می‌یابد.
پانویس:
- خطبه‌ی۲۰۲ نهج البلاغه
- سوره نازعات آیه ۲۶
- حسینی ابری، سیدحسن، زاینده رود از سرچشمه تا مرداب، ۱۳۷۹ش، صفحه ۵
- حسینی ابری، سیدحسن، زاینده رود از سرچشمه تا مرداب، ۱۳۷۹ش، صفحه ۸-۹
- حسینی ابری، سیدحسن، زاینده رود از سرچشمه تا مرداب، ۱۳۷۹ش، صفحه ۱۱
- حسینی ابری، سیدحسن، زاینده رود از سرچشمه تا مرداب، ۱۳۷۹ش، صفحه ۱۲
- حسینی ابری، سیدحسن، زاینده رود از سرچشمه تا مرداب، ۱۳۷۹ش، صفحه ۳۱-۳۲
- حسینی ابری، سیدحسن، زاینده رود از سرچشمه تا مرداب، ۱۳۷۹ش، صفحه ۳۳- ۳۴
- جواهر الکلام، ج۳۸، ص۱۱۶، بیروت ۱۹۸۱
- جواهر الکلام، ج۳۸، ص۱۱۶ـ۱۱۷، بیروت ۱۹۸۱.
- جواهر الکلام، ج۳۸، ص۱۱۸ـ۱۱۹
- حسن موسوی بجنوردی، القواعد الفقهیه، ج۱، ص۲۲۷ـ ۲۲۸، نجف ۱۹۶۹ـ۱۹۸۲، چاپ افست قم ۱۴۰۲.
- ابوالقاسم خوئی، مبانی تکمله المنهاج، ج۲، ص۲۶۴ـ ۲۶۵، قم ۱۳۹۶ق
- ایران. قوانین و احکام، ۱۳۷۹ش ب، ص۴۸۲ـ ۵۱۰.
منابع:
- باشگاه خبرنگاران جوان
- پرتال سازمان جهاد کشاورزی استان اصفهان
- خبرگزاری ایمنا
- خبرگزاری صدا و سیما
- خبرگزاری مهر
- خبرگزاری میزان
- روزنامه اطلاعات
- زاینده رود از سرچشمه تا مرداب
- شبکه ملی مدارس ایران رشد
- ویکی‌پدیا
- ویکی شیعه
تحقیق، طرح موضوع و تنظیم محتوا توسط:
سیدحسام سیدحسینی قهه
جهت کسب اطلاعات بیشتر روی متن کلیک کنید.
برای دانلود کتاب نظام هدفمند و مقدمه ای در بعدزمان و مکان بر کتاب نظام هدفمند برwww.nezamehadafmand.irکلیک کنید.
