صحرای ابر: نگین سبز اصفهان و ضرورت ثبت به عنوان میراث طبیعی
صحرای ابر: نگین سبز اصفهان و ضرورت ثبت به عنوان میراث طبیعی
مقدمه
با گسترش بی‌رویه توسعه شهری در اراضی کشاورزی در قرن گذشته، حفظ و نگهداری از اراضی کشاورزی به ویژه در مسیر مادی‌ها به شدت ضروری شده است. یکی از این مناطق که نیازمند توجه ویژه است، صحرای ابر در منطقه ۱۵ شهر اصفهان است. این ناحیه به طور طبیعی به اراضی کشاورزی مهمی از جمله کنگاز، خوراسگان، دهنو و خاتون‌آباد از یک سو و بوزان، اطشاران، جوهران، راران، اندون و گیان از سوی دیگر مرتبط می‌شود. این اراضی از دوران باستان به عنوان منابع حیاتی آب و خاک شناخته می‌شدند و حفظ آن‌ها به نفع آینده کشاورزی و محیط زیست است.
تأثیرات احیای زاینده‌رود و مادی‌ها
افزایش بهره‌وری کشاورزی: احیای زاینده‌رود و مادی‌ها می‌تواند به بازگشت اراضی کشاورزی به چرخه تولید کمک کند، به ویژه در مناطقی که با کمبود آب مواجه‌اند. این بهبود در دسترسی به منابع آب، تولیدات کشاورزی را افزایش داده و به ارتقاء کیفیت محصولات و افزایش درآمد کشاورزان خواهد انجامید.
تنظیم اقلیم و بهبود شرایط زیست‌محیطی: مادی‌ها در دوران باستان نقش کلیدی در تنظیم اقلیم محلی ایفا می‌کردند. بازسازی این شبکه‌ها می‌تواند به تعادل زیست‌محیطی منطقه کمک کند، مشکلاتی نظیر گرمای شدید محلی و فرسایش خاک را کاهش دهد و به افزایش رطوبت و بهبود کیفیت خاک منجر شود.
توسعه اقتصادی و رونق بازار: بازگشت جریان منظم آب به مادی‌ها باعث افزایش تولیدات کشاورزی شده که به رشد اقتصاد محلی و رونق بازار محصولات کشاورزی کمک می‌کند. این توسعه اقتصادی می‌تواند به افزایش درآمد کشاورزان و تقویت بخش‌های تجاری مرتبط با کشاورزی منجر شود.
کاهش هدررفت آب: با توجه به طراحی هوشمندانه مادی‌ها در دوران باستان، بازسازی آن‌ها به کاهش هدررفت آب کمک خواهد کرد. ساختار هندسی و مارپیچی این مادی‌ها به بهینه‌سازی استفاده از آب کمک می‌کرد و احیای این سیستم‌ها می‌تواند بهره‌برداری بهینه از منابع آب را دوباره امکان‌پذیر کند.
پایداری منابع طبیعی: احیای مادی‌ها و زاینده‌رود با رویکردی پایدار، به حفظ و مدیریت بهینه منابع طبیعی کمک خواهد کرد. این اقدام می‌تواند به کاهش فشار بر منابع آب زیرزمینی و بهبود اکوسیستم منطقه منجر شود، و همچنین به ایجاد تعادل میان نیازهای کشاورزی و حفاظت از منابع طبیعی کمک کند.
تقویت گردشگری و حفظ میراث فرهنگی: احیای زاینده‌رود و مادی‌ها می‌تواند به افزایش جاذبه‌های گردشگری در منطقه منجر شود. زیبایی‌های طبیعی بازگشتی و میراث فرهنگی اصفهان به گردشگران معرفی شده و این می‌تواند به جذب گردشگر و ارتقاء صنعت گردشگری کمک کند.
تقویت همکاری‌های محلی و ملی: برای احیای مادی‌ها و زاینده‌رود، نیاز به همکاری‌های گسترده میان بخش‌های دولتی، محلی و مردم است. این همکاری‌ها می‌تواند به تقویت سیاست‌های مدیریت آب، حفاظت از منابع طبیعی و اجرای مؤثر پروژه‌های احیایی کمک کند.
حفظ اراضی کشاورزی و جلوگیری از توسعه بی‌رویه: ثبت صحرای ابر به عنوان میراث طبیعی و حفاظت از آن، از توسعه بی‌رویه شهری جلوگیری کرده و به حفظ اراضی کشاورزی و جلوگیری از تبدیل این اراضی به مناطق شهری کمک خواهد کرد. این اقدام همچنین به حفظ محیط زیست و میراث فرهنگی منطقه کمک می‌کند.
نگاهی به نهرها و مادی‌های تاریخی
نهرها و مادی‌ها و اثر تاریخی چشمه پاقلعه که در دوره باستان ابداع شده‌اند، و مسیر آن‌ها یکی به سمت راران و دیگری به سمت منطقه ۱۵ امروزی است (بخشی که در منطقه ۱۵ واقع شده پوشیده شده و معروف به قنات کنگاز، هرچند که لوله‌گذاری شده است)، مورد بی‌توجهی قرار گرفته‌اند. این بی‌توجهی نشان‌دهنده عدم شناخت درخورِ این آثار ارزشمند برای مسئولین فعلی و بالتبع برای نسل‌های آتی در طرح آبیاری حوزه زاینده‌رود است.
برخی از مادی‌های مهم اصفهان به تفکیک مناطق:
منطقه ۱:
مادی تیران
مادی فدن
مادی دستگرده
مادی الیادران
مادی جوی شاه
مادی نیاصرم
مادی فرشادی
مادی حاجی
منطقه ۲:
مادی پرتمان
مادی شمس آباد
مادی ولدان
مادی فردوان
مادی دستگرده
مادی قمیش
منطقه ۳:
مادی نیاصرم
مادی فرشادی
مادی باقرخان
مادی راران
مادی مدرس
منطقه ۴:
مادی آسیاب
مادی باقرخان
مادی نیاصرم
مادی فرشادی
مادی مهرآباد
مادی فروتن
منطقه ۵:
مادی شایج
مادی عبدالله خان
مادی نایج
منطقه ۶:
مادی ردان فیزادان
مادی خونین
منطقه ۷:
مادی فدن
مادی فارابی
مادی فرسخ
مادی خونین
مادی برازنده
مادی ارزنان
مادی شاهپسند
منطقه ۸:
مادی پرتمان
مادی آسیاب دوبرجه و ساحل
مادی آزادن
مادی تامه
مادی تیران آهنگران
مادی جلالیه
مادی فدن
مادی یونارت
مادی فردوان
مادی شاهپسند
مادی شمس آباد
منطقه ۹:
مادی فدن
مادی فرشادی
مادی حاجی
مادی قمیش
مادی کارلادان
مادی سهم
مادی تیران
مادی سودان
مادی رهنان
مادی الیادران
مادی لنبان
منطقه ۱۰:
مادی مرغاب
مادی هفتون
مادی چشمه کشاورز
مادی چشمه تالار
مادی راران
مادی چشمه صفائیه
مادی جوهران
منطقه ۱۱:
مادی پرتمان
مادی ظهرابادی
مادی کی رهنان شرقی
مادی روداب
مادی وعنا
مادی سودان
منطقه ۱۲:
مادی هادی گل
مادی مهدی آباد
منطقه ۱۳:
مادی میاندواب
مادی جلالان
مادی لت رقیه
مادی جوی سیاه
منطقه ۱۴:
مادی ارزنان
مادی دارک
مادی شاهپسند
مادی برازنده
منطقه ۱۵:
مادی باقرخان
مادی راران
مادی جوی چهل پارس
مادی کی اندوان
منطقه ناژوان:
مادی نایج
مادی شایج
مادی جلالان
مادی قمیش
مادی کارلادان
مادی تیران
مادی آسیاب (حاجی)
مادی فرشادی
مادی سهم
مادی جوی شاه
مادی فدن
نتیجه‌گیری
احیای زاینده‌رود و مادی‌ها نه‌تنها به حل مشکلات فعلی آب و کشاورزی کمک می‌کند، بلکه به توسعه پایدار منطقه در حوزه‌های اقتصادی، زیست‌محیطی و اجتماعی نیز منجر خواهد شد. با ثبت صحرای ابر به عنوان میراث طبیعی و حفاظت از آن، می‌توان از توسعه بی‌رویه شهری جلوگیری کرده و به حفظ اراضی کشاورزی و میراث فرهنگی این منطقه ارزشمند کمک کرد.
📝 برای حمایت و امضای درخواست احیای زاینده‌رود، به لینک زیر مراجعه کنید:
📚 برای کسب اطلاعات بیشتر و پیوستن به محرویت‌زدایی با احیای زاینده‌رود، به کانال زیر بپیوندید:
